De Zwarte neushoorn (Diceros bicornis), ook wel puntlipneushoorn genoemd, is een van de twee Afrikaanse neushoornsoorten. De soort kwam vroeger wijdverspreid voor in Oost-, Midden- en Zuidelijk Afrika, maar is door stroperij en verlies van leefgebied in veel gebieden verdwenen. Tegenwoordig komen de grootste populaties voornamelijk voor in Zuid-Afrika, Namibië, Zimbabwe en Kenia. Kleinere, geherintroduceerde populaties zijn te vinden in landen als Rwanda, Zambia en Malawi. Zwarte neushoorns leven op savannes en in beboste gebieden met doornig struikgewas.
De zwarte neushoorn is, ondanks zijn naam, grijs van kleur, net als de witte neushoorn. Het meest onderscheidende kenmerk is de puntige, beweeglijke bovenlip, die hij gebruikt om bladeren, twijgen en vruchten van struiken en bomen te plukken. Hierdoor wordt hij ook wel "browser" genoemd, in tegenstelling tot de witte neushoorn die een brede, platte lip heeft en voornamelijk gras eet ("grazer"). De zwarte neushoorn is ook iets kleiner en lichter dan de witte neushoorn; een volwassen zwarte neushoorn weegt gemiddeld tot 1300 kg, terwijl een witte neushoorn wel 2500 kg kan wegen. Ze hebben twee hoorns, waarbij de voorste hoorn langer is dan de achterste.
De zwarte neushoorn staat op de IUCN Rode Lijst geclassificeerd als 'Ernstig bedreigd' (Critically Endangered). Dit betekent dat de soort een zeer hoog risico loopt om in het wild uit te sterven. De populatie is in de jaren zeventig en tachtig drastisch afgenomen door intensieve stroperij voor hun hoorns, die in Azië worden gebruikt in traditionele medicijnen en als statussymbool. Hoewel er door intensieve natuurbeschermingsinspanningen, waaronder anti-stroperij maatregelen en herintroductieprojecten, een langzaam herstel plaatsvindt, blijven stroperij en habitatverlies grote bedreigingen voor de overleving van deze iconische diersoort. De huidige wilde populatie wordt geschat op iets meer dan 6.400 exemplaren.
Deze soort heb ik het laatst in Blijdorp gezien en gefotografeerd op 22-04-2025.
Deze soort is ook bekend onder de naam(en) Puntlipneushoorn
Deze soort heb ik gezien in | Beekse Bergen | Blijdorp