Axolotl

Ambystoma mexicanum

foto gemaakt in Ouwehands Dierenpark Rhenen 30-09-2025

De axolotl, wetenschappelijk bekend als Ambystoma mexicanum, is een uiterst unieke salamandersoort die oorspronkelijk alleen voorkomt in de meren nabij Mexico-Stad, voornamelijk het Xochimilco-merensysteem en de nabijgelegen kanalen. De herkomst van deze amfibie is dus zeer beperkt. Wat de axolotl zo buitengewoon herkenbaar maakt, is het fenomeen neotenie, waarbij het dier volwassen wordt zonder de metamorfose te ondergaan die de meeste amfibieën wel voltooien. Hierdoor behoudt de axolotl zijn hele leven lang larvale kenmerken, zoals de opvallende, veerachtige externe kieuwen die als een kroon rond de kop uitsteken. De huid is glad en ze hebben een brede kop met kleine, glimmende ogen. De staart is lang en plat, perfect voor het zwemmen. De kleur van de axolotl in het wild is meestal donkerbruin of olijfgroen, maar in gevangenschap zijn er vele kleurmutaties gefokt, zoals albino's, goudkleurige en witte varianten. Ze zijn carnivoren en voeden zich met insecten, wormen en kleine visjes die ze op de bodem van het water vinden.

De axolotl kan worden verward met de larven van andere salamanders, maar zijn volwassen grootte en de permanentie van de externe kieuwen onderscheiden hem. Een ander vergelijkbaar dier is de tijgersalamander (Ambystoma tigrinum), die tot hetzelfde geslacht behoort. De tijgersalamander kan in sommige gevallen ook neotenie vertonen, maar ondergaat in de meeste gevallen wel een volledige metamorfose. De axolotl onderscheidt zich door zijn specifieke afkomst en het feit dat hij meestal de aquatische vorm behoudt. De axolotl staat ook bekend om zijn buitengewone regeneratieve vermogen, waarbij hij ledematen, delen van zijn hersenen en ruggenmerg kan herstellen zonder littekenvorming, een eigenschap die zeldzaam is in het dierenrijk.

Wat hun huidige status betreft, wordt de axolotl door de IUCN geclassificeerd als 'Ernstig bedreigd' (Critically Endangered). De soort wordt in het wild met uitsterven bedreigd. De populatie is drastisch gedaald als gevolg van de vernietiging en vervuiling van hun leefgebied, en de introductie van niet-inheemse vissen zoals de karper en de tilapia, die concurreren om voedsel en de jonge axolotls opeten. De overleving in het wild is uiterst precair.

Deze soort heb ik het laatst in Ouwehands gezien en gefotografeerd op 30-09-2025.

Deze soort heb ik gezien in Ouwehands