Gevlekte Kaaimansnoek

Lepisosteus oculatus

foto gemaakt in Blijdorp Rotterdam 08-10-2025

De Gevlekte Kaaimansnoek, wetenschappelijk bekend als Lepisosteus oculatus, is een opmerkelijke zoetwatervis die behoort tot de familie van de kaaimansnoeken (Lepisosteidae), een groep die vaak wordt aangeduid als 'levende fossielen'. Het dier is inheems in Noord-Amerika, met een uitgebreid verspreidingsgebied dat zich uitstrekt van het Grote Meren-gebied in het noorden tot aan de Golfkust en de Nueces-rivier in Texas in het zuiden. De vis heeft een voorkeur voor rustige, heldere wateren met veel vegetatie, zoals poelen, moerassen, en de langzaam stromende delen van rivieren. Door een primitieve zwemblaas die functioneert als een soort long, kan de Gevlekte Kaaimansnoek lucht ademen, waardoor hij kan overleven in zuurstofarme omstandigheden, zoals die vaak voorkomen in moerasgebieden. Het is een carnivoor en een geduldige roofvis die voornamelijk op vissen en schaaldieren jaagt, vaak door stil aan de oppervlakte te wachten om vervolgens bliksemsnel toe te slaan.

Wat betreft herkenbaarheid is de Gevlekte Kaaimansnoek een onmiskenbare verschijning. De vis heeft een lang, cilindervormig en torpedo-achtig lichaam met een extreem langgerekte snuit, die is voorzien van scherpe tanden. De lengte kan in het wild oplopen tot ongeveer 1 tot 1,2 meter. De lichaamskleur is meestal bruin tot olijfgroen aan de bovenzijde met een zilverwitte onderkant. Het meest bepalende kenmerk zijn de duidelijke, donkere ronde vlekken die over het hele lichaam, de kop en de vinnen verspreid zijn. De staartvin is afgerond. Een ander opvallend detail zijn de dikke, ruitvormige en benige schubben, de zogenaamde ganoïde schubben, die het dier een stevig pantser geven.

Wat betreft vergelijkbare soorten, wordt de Gevlekte Kaaimansnoek vaak verward met andere soorten uit zijn familie, de kaaimansnoeken. De Langneus Kaaimansnoek (Lepisosteus osseus) is een verwante soort die in dezelfde regio voorkomt, maar deze heeft een beduidend langere en dunnere snuit, vaak twee keer zo lang als zijn kop. De Kortneus Kaaimansnoek (Lepisosteus platostomus) is een kleinere soort die in het Mississippi-bekken leeft en minder uitgesproken vlekken heeft, voornamelijk alleen op de staartvin en het achterste deel van het lichaam.

De huidige status van de Gevlekte Kaaimansnoek is positief. De Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) classificeert de soort als 'Niet Bedreigd' (Least Concern). De populatie is groot en stabiel binnen het wijdverbreide leefgebied. Er zijn geen grote bedreigingen voor de soort als geheel. Hoewel hij door sportvissers soms als 'ongewenste' vis wordt beschouwd vanwege de vermeende concurrentie met andere vissoorten, speelt de Gevlekte Kaaimansnoek een belangrijke ecologische rol als roofdier. Wel heeft de soort in de noordelijke en uiterste delen van zijn verspreidingsgebied (zoals in Canada) de status 'Bedreigd' vanwege habitatvernietiging en vervuiling, waardoor lokaal beschermingsprogramma's nodig zijn.

Deze soort heb ik het laatst in Blijdorp gezien en gefotografeerd op 08-10-2025.

Deze soort is ook bekend onder de naam(en) Kortsnuit-Kaaimansnoek

Deze soort heb ik gezien in Blijdorp