Kroonbasilisk

Basiliscus plumifrons

foto gemaakt in Ouwehands Dierenpark Rhenen 30-09-2025

De kroonbasilisk (Basiliscus plumifrons) is een spectaculaire hagedis die oorspronkelijk voorkomt in de tropische regenwouden van Midden-Amerika. Het verspreidingsgebied strekt zich uit van het oosten van Honduras en Nicaragua tot in Costa Rica en Panama. Deze hagedis bewoont voornamelijk de vegetatie langs rivieren, beken en meren.

De kroonbasilisk is direct herkenbaar aan zijn opvallende, heldergroene kleur, vaak met witte, gele of blauwe vlekken en strepen. Het meest in het oog springende kenmerk is de driedelige kam die zich over de kop, de rug en de staart van het mannetje uitstrekt. De naam 'kroonbasilisk' is te danken aan de grote, halvemaanvormige kam op de kop van het mannetje, die lijkt op een kroon. De vrouwtjes hebben slechts een kleine kam op de kop. Ze zijn relatief groot, met een lengte van ongeveer 60 tot 80 centimeter, inclusief de lange staart. De hagedis is omnivoor, maar voedt zich voornamelijk met insecten, spinnen, en af en toe kleine zoogdieren.

De kroonbasilisk wordt vaak verward met andere basilisksoorten, met name de groene basilisk (Basiliscus basiliscus) en de bruine basilisk (Basiliscus vittatus). De groene basilisk, die verder naar het westen in Midden-Amerika voorkomt, mist de opvallende, driedelige kam en heeft een minder levendige kleur. De bruine basilisk is kleiner, heeft een bruine kleur en een kleinere kam. De kroonbasilisk onderscheidt zich door de opvallende, heldere groene kleur en de grote, driedelige kam. Een ander uniek kenmerk van de basilisken is hun vermogen om over het water te rennen, een eigenschap die hen de bijnaam 'Jezus-Christus hagedis' heeft opgeleverd. Dit doen ze door hun staart als tegengewicht te gebruiken en hun snelheid op te voeren over de kleine luchtbellen die ze onder het wateroppervlak creëren.

Wat de status van de kroonbasilisk betreft, wordt deze door de IUCN geclassificeerd als 'Niet bedreigd' (Least Concern). De soort heeft een relatief groot verspreidingsgebied en heeft een stabiele populatie. Hoewel er lokaal sprake is van habitatverlies, wordt de algehele populatie van de soort niet bedreigd.

Deze soort heb ik het laatst in Ouwehands gezien en gefotografeerd op 30-09-2025.

Deze soort heb ik gezien in Ouwehands