Zwartkin-gitaarrog

Glaucostegus cemiculus

foto gemaakt in Burgers Zoo Arnhem 28-05-2018

De Zwartkin-gitaarrog (Glaucostegus cemiculus) is een grote roggensoort die voorkomt in de oostelijke Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee. De herkomst van deze vis ligt in de tropische en subtropische kustwateren, van Portugal tot aan Angola en door de Middellandse Zee, met uitzondering van de noordelijke Adriatische Zee. Ze geven de voorkeur aan zandige of modderige bodems op het continentale plateau, meestal op diepten variërend van 5 tot 100 meter. Ze zijn een bodembewonende soort en worden vaak gevonden in estuaria en lagunes.

De herkenbaarheid van de Zwartkin-gitaarrog is duidelijk. De vis heeft een langwerpig, afgeplat lichaam dat doet denken aan een gitaar of banjo, wat kenmerkend is voor de familie waartoe hij behoort (Rhinobatidae). Het lichaam is breed aan de voorkant en versmalt geleidelijk naar de staart. De snuit is lang en enigszins spits, en de kleur van de rug varieert van grijsbruin tot olijfgroen en is meestal effen, zonder duidelijke vlekken. De buik is wit. Het meest specifieke kenmerk is de donkere of zwartachtige vlek op de onderkant van de snuit, rond de kin en mond, wat de Nederlandse naam verklaart. De vis kan een lengte bereiken van meer dan 2,5 meter.

De meest vergelijkbare soorten zijn de Gewone gitaarrog (Rhinobatos rhinobatos) en de Afrikaanse gitaarrog (Glaucostegus microlepis). Het verschil met de Gewone gitaarrog zit in de verhoudingen en de kleur. De Gewone gitaarrog heeft vaak een meer uniforme, lichtere kleur en een kortere, rondere snuit. De Zwartkin-gitaarrog onderscheidt zich door zijn zeer lange snuit en, cruciaal, de donkere markering onder de kop die vaak ontbreekt bij de andere gitaarroggen in hetzelfde gebied. De Afrikaanse gitaarrog is extreem zeldzaam en heeft kleinere schubben. Bovendien is de Zwartkin-gitaarrog doorgaans groter dan de Gewone gitaarrog.

De huidige status van de Zwartkin-gitaarrog is uitermate zorgwekkend. De soort wordt door de IUCN geclassificeerd als Kritiek Bedreigd (Critically Endangered). Dit komt door extreem zware visserijdruk in de hele regio, vooral in West-Afrika en delen van de Middellandse Zee. Ze worden zowel doelgericht gevangen voor hun vinnen (die zeer gewaardeerd worden in de vinnenhandel) en vlees, als onbedoeld als bijvangst. Door hun langzame groei, late seksuele volwassenheid en lage vruchtbaarheid (ze werpen slechts een klein aantal jongen) herstellen de populaties zich zeer traag. De populaties zijn dramatisch gedaald, en er zijn onmiddellijke en strikte beschermingsmaatregelen nodig om het uitsterven van deze soort te voorkomen.

Deze soort heb ik het laatst in Burgers Zoo gezien en gefotografeerd op 28-05-2018.

Deze soort heb ik gezien in Burgers Zoo